Ayrton Senna

Ayrton Senna był brazylijskim kierowcą wyścigowym, który wygrał mistrzostwa świata Formuły 1 w 1988, 1990 i 1991 roku. Wygrał 41 wyścigów i wywalczył 65 pole position. Zginął w wypadku w 1994 roku Grand Prix San Marino. Senna rozpoczął swoją karierę startując w wyścigach gokartowych w wieku 13 lat. W roku 1981 przeniósł się do wyścigów z otwartymi kołami, później w 1983 roku wygrał brytyjskie mistrzostwa Formuły 3. Zadebiutował w Formule 1 w Toleman-Hart w 1984 roku, a rok później przeniósł się do Lotus-Renault i wygrał sześć wyścigów. W 1988 roku dołączył do McLaren-Honda. W 1992 roku Williams-Renault zaczęł dominować w Formule 1. W 1994 roku Ayrton Senna przeniósł się do zespołu Williams-Renault. Senna został doceniony za swoją prędkość kwalifikacyjną oraz umiejętności jazdy w deszczu. Wygrał więcej wyścigów dla McLarena niż jakikolwiek inny kierowca. Senna wzbudzał kontrowersje w całej swojej karierze, zwłaszcza podczas zaciętej rywalizacji z Alainem Prostem. Podczas Grand Prix Japonii 1989 i 1990 wszyscy decydujący o corocznych mistrzostwach, Senna i Prost, zderzyli się z ostatecznym zwycięzcą.

Wczesne życie i początki kariery Ayrtona Senny

Senna urodził się w Pro-Matre w Santana. Senna miał starszą siostrę Viviane i młodszego brata Leonarda. Dom, w którym Senna spędził pierwsze cztery lata swojego życia, należał do ojca Neide, João Senny. Senna był bardzo wysportowany, wyróżniał się w gimnastyce i innych sportach, a w wieku czterech lat zainteresował się samochodami. W wieku siedmiu lat Senna po raz pierwszy nauczył się jeździć jeepem po farmie swojej rodziny, a także zmieniać biegi bez użycia sprzęgła. Senna uczęszczał do Colegio Rio Branco w dzielnicy São Paulo i ukończył ją w 1977. Pierwszy gokart Senny został zbudowany przez jego ojca przy użyciu małego silnika o mocy 1 KM. Senna zaczął ścigać się w Interlagos i wziął udział w zawodach kartingowych w wieku 13 lat. Rozpoczął swój pierwszy wyścig na pole position, mierząc się z rywalami, którzy byli od niego o kilka lat starsi. Jego ojciec wspierał syna. Senna wygrał następnie mistrzostwa Ameryki Południowej w Kartingu w 1977 roku. Każdego roku startował w Kartingowych Mistrzostwach Świata w latach 1978-1982. W 1978 roku był kolegą z drużyny Terry'ego Fullertona, od którego Senna czuł się później rywalem, z którym ścigał się z największą satysfakcją, także z powodu braku pieniędzy i polityki na tym poziomie. W 1981 roku Senna przeniósł się do Eaton niedaleko Norwich w Anglii. Mimo to Senna początkowo nie wierzył, że będzie kontynuował sporty motorowe. Pod koniec tego sezonu, pod presją rodziców, aby podjąć pracę w rodzinnym biznesie, Senna ogłosił odejście z Formuły i wrócił do Brazylii. Jednak przed wyjazdem z Anglii Sennie zaproponowano przejażdżkę z zespołem Formuły Ford 2000. Po powrocie do Brazylii zdecydował się skorzystać z tej oferty i wrócił do życia w Anglii. Senna wygrał brytyjskie i europejskie mistrzostwa Formuły Ford 2000 w 1982 roku. W 1983 roku Senna jeździł w brytyjskich mistrzostwach Formuły 3.

Debiut w Formule 1

Podczas testu dla Williamsa na torze Donington Park o długości 3,149 km, Senna przejechał 40 okrążeń i był szybszy niż pozostali kierowcy, w tym aktualny mistrz świata Williamsa Keke Rosberg. Zarówno szef Williamsa, Frank Williams, jak i szef McLarena Ron Dennis zauważyli, że Senna nalegał, aby mógł jeździć ich samochodami przed kimkolwiek innym, aby miał jak największą szansę na dobry występ. Senna zdobył swój pierwszy punkt w Mistrzostwach Świata, kiedy zajął 6. miejsce w swoim drugim wyścigu w Grand Prix RPA w Kyalami z silnym skurczem szyi i ramion, i powtórzył ten wynik dwa tygodnie później podczas Grand Prix Belgii. Senna osiągnął najlepszy wynik w sezonie podczas Grand Prix Monako, pierwszego wyścigu sezonu przy deszczowej pogodzie. Zakwalifikował się na 13. miejscu, poczynił stałe postępy we wspinaniu się po polu, wyprzedzając Niki Laudę na drugim okrążeniu. Szybko zaczął zmniejszać dystans do lidera wyścigu Alaina Prosta, ale zanim zdążył zaatakować Prosta, wyścig został zatrzymany na 31 okrążeniu ze względów bezpieczeństwa, ponieważ deszcz wzmógł się jeszcze bardziej. W momencie przerwania wyścigu Senna łapał Prosta o około 4 sekundy na okrążenie. Senna był znany przez całą swoją karierę ze swojej zdolności do dostarczania bardzo szczegółowych szczegółów technicznych dotyczących osiągów swoich samochodów i warunków na torze na długo przed pojawieniem się telemetrii Ta umiejętność sprawiła, że ​​Pat Symonds, pierwszy inżynier wyścigowy Senny F1, uznał Grand Prix w Dallas w Stanach Zjednoczonych za pierwszą atrakcję debiutanckiego sezonu Senny, a nie Monako.

Wywiad z inżynierem wyścigowym Senny

Symonds mówił w wywiadzie: "Samochód był tam dość konkurencyjny, więc spodziewaliśmy się dobrego wyścigu, ale Ayrton obrócił się na początku wyścigu. Potem w dość skuteczny sposób odnalazł drogę powrotną przez boisko i szukaliśmy całkiem dobrego finiszu, ale potem uderzył w ścianę, uszkodził tylne koło i wał napędowy i wycofał się, co było prawdziwym wstydem. Prawdziwe znaczenie tego było takie, że kiedy wrócił do garażu, opowiedział mi, co się stało i powiedział: „Jestem pewien, że ściana się poruszyła!” I chociaż słyszałem każdą wymówkę, jaką kiedykolwiek wymyślił każdy kierowca, z pewnością nie słyszałem o tej! Ale Ayrton będąc Ayrtonem, ze swoją niesamowitą wiarą w siebie, absolutnym przekonaniem, namówił mnie, abym poszedł z nim po wyścigu, aby zobaczyć miejsce, w którym się rozbił. I miał absolutną rację, co było niesamowite! Dallas jest torem ulicznym, tor był otoczony betonowymi blokami, a to, co się stało – mogliśmy to zobaczyć po śladach opon – polegało na tym, że ktoś uderzył w odległy koniec betonowego bloku i to spowodowało, że obrócił się lekko, tak że krawędź czołowa bloku odstawała o kilka milimetrów. I jechał z taką precyzją, że te kilka milimetrów stanowiło różnicę między uderzeniem w ścianę, a nie uderzeniem w ścianę. Chociaż początkowo byłem zirytowany, że wycofaliśmy się z wyścigu przez błąd kierowcy, kiedy zobaczyłem, co się stało, kiedy zobaczyłem, jak jechał, to znacznie zwiększyło mój szacunek do tego gościa." W tym sezonie Senna jeszcze dwa razy stanął na podium w Wielkiej Brytanii i Portugalii i zajał 9. miejsce w Mistrzostwach Kierowców z 13 punktami.

Lotus (1985–1987)

Chociaż Lotus 97T napędzany przez Renault był szybki i zwinny, szczególnie na ciasnych i wyboistych torach i prawdopodobnie miał najlepsze zawieszenie ze wszystkich samochodów tego roku, samochód był zawodny i Senna popełnił kilka błędów z braku doświadczenia. W drugiej rundzie sezonu, Portugalii, Senna zajął pierwsze pole position w swojej karierze w Formule 1. Przekształcił to w swoje pierwsze zwycięstwo w wyścigu, który odbył się w bardzo mokrych warunkach, wygrywając o ponad minutę od Michele Alboreto w Ferrari i okrążając wszystkich aż do trzeciego miejsca. Nie ukończył ponownie w punktach, dopóki nie zajął drugiej pozycji w Austrii, mimo że w między czasie zdobył pole position jeszcze trzy razy. Dwa kolejne podium nastąpiły w Holandii i we Włoszech, zanim Senna dodał swoje drugie zwycięstwo na mokrej i suchej nawierzchni, na Circuit de Spa-Francorchamps w Belgii. Relacje Senny z De Angelisem pogorszyły się w ciągu sezonu, ponieważ obaj kierowcy domagali się statusu najlepszego kierowcy w Lotusie. Senna i De Angelis zakończyli sezon odpowiednio na 4. i 5. miejscu w rankingu kierowców, dzieląc je pięcioma punktami. Jednak jeśli chodzi o kwalifikacje, Senna zaczął uchodzić za najszybszego w stawce. Sezon 1986 to kolejne dwie wygrane podczas Grand Prix Hiszpanii i Grand Prix Stanów Zjednoczonych. Sezon zakończył ponownie na czwartej pozycji w klasyfikacji generalnej. Dwa wygrane wyścigi w sezonie 1987 zapewniły Sennie trzecie miejsce w klasyfikacji generalnej. W całym sezonie dziewięciokrotnie stawał na podium. Był to jego ostatni sezon w barwach Lotusa.

McLaren-Honda (1988-1993)

Sezon 1988 został zdominowany przez Sennę i Prosta w samochodach McLarena napędzanych silnikami Hondy. Stajnia wygrała 15 z 16 wyścigów sezonu. Senna wygrał osiem wyścigów i zdobył swój pierwszy tytuł Mistrza Świata Formuły 1. W klasyfikacji generalnej wyprzedził Prosta o 3 punkty. W sezonie 1989 nie udało mu się zdobyć kolejnego tytułu, został wicemistrzem oddając tytuł w ręce Prosta. Narastający konflikt z Prostem miał swoją kulminację podczas GP Japonii – przedostatniej eliminacji mistrzostw. Szeroko komentowana była sprawa wątpliwej dyskwalifikacji Senny. Doszło do zderzenia pomiędzy kierowcami zespołu McLaren, w wyniku której Francuz wycofał się z wyścigu, a Senna ominął szykanę Casio wracając na tor. Wygrał wyścig w dramatycznej końcówce jednak po długich obradach sędziowie uznali, że Senna złamał regulamin. Wynikiem tego Brazylijczyk został zdyskwalifikowany oraz zawieszony na 6 miesięcy. Od sezonu 1990 Prost przeniósł się do stajni Ferrari. Mimo nieukończenia ostatnich trzech wyścigów Senna zdobył swój drugi tytuł mistrzowski. Wyprzedził drugiego w klasyfikacji Prosta o 7 punktów. Podobnie jak w poprzednim sezonie podczas GP Japonii doszło do zderzenia pomiędzy Senną a Prostem. Tym razem niedługo po starcie wyścigu Senna zderzył się z Prostem przez co obaj kierowcy odpadli z wyścigu.

Dalsze losy w Mclarenie

Tytuł w 1991 zdobył jeszcze łatwiej. W klasyfikacji generalnej wyprzedził o 24 punkty drugiego Nigela Mansella. Zwyciężył siedmiokrotnie, lecz już w drugiej części sezonu zaznaczyła się technologiczna przewaga Williamsa. Po raz pierwszy wygrał Grand Prix Brazylii. Siedem okrążeń przed końcem wyścigu w bolidzie Senny zacięła się skrzynia biegów. Miał do dyspozycji tylko szósty bieg. Udało mu się wygrać kończąc wyścig 3 sekundy przed Riccardo Patrese. Na okrążeniu zjazdowym zemdlał z powodu ogromnego wysiłku. Dostał skurczu mięśni ramion oraz karku i nie był w stanie wyjść z bolidu. Sezon 1992 to początek problemów McLarena i całkowitej dominacji stajni Williams-Renault. Senna ostatecznie zajął czwartą pozycję w klasyfikacji generalnej, przegrywając nie tylko z kierowcami Williamsa, ale i też z młodym wówczas Michaelem Schumacherem. Pod koniec 1992 roku Senna chciał porzucić F1. Przed Bożym Narodzeniem zaczął testować Indy Car. Próbował również przejść do zespołu Williams-Renault, jednak do zespołu przyszedł powracający do F1 Alain Prost, przez co nie mógł reprezentować tego zespołu. Po negocjacjach z McLarenem Senna zgodził się jednak na kontrakty na pojedyncze wyścigi w następnym sezonie F1. W sezonie 1993 wypadł lepiej, zostając wicemistrzem i wygrywając pięciokrotnie, ustępując Prostowi który po rocznej przerwie wrócił do Formuły 1 zdobywając tytuł mistrzowski. Między innymi podczas GP Europy w Donington Park – w wyścigu który przeszedł do historii. W strugach deszczu zniszczył wręcz niedoścignione Williamsy Prosta i Hilla. Jedynym kierowcą, którego Senna nie zdążył zdublować był Hill. Piąty raz z rzędu, a szósty raz w karierze, wygrał GP Monako i pobił rekord wygranych na tym torze. W tym sezonie odniósł swoje ostatnie 41. w karierze zwycięstwo w ostatnim wyścigu sezonu Grand Prix Australii.Ayrton zakończył swoją współpracę z zespołem McLaren. Jeździł dla tej stajni w 96 wyścigach i zdobył dla niej trzy tytuły Mistrza Świata Kierowców oraz cztery tytuły Mistrza Świata Konstruktorów.

Williams (1994)

W związku z przejściem do dominującego wówczas w Formule 1 zespołu Williams do nowego sezonu Senna przystąpił z nadziejami na czwarty tytuł mistrza świata. Jednak współpraca z nowym zespołem nie układała się od początku sezonu, gdyż nowy bolid był pozbawiony systemów kontroli trakcji i aktywnego zawieszenia przez co okazał się konstrukcją wyjątkowo nieudaną. 1 maja 1994 wystartował, również z pole position (wywalczył je po raz 65.) do trzeciego wyścigu sezonu i ostatniego w swoim życiu. W piątek, 29 kwietnia o 13:15 w czasie treningu wypadek miał Rubens Barrichello. Brazylijczyk wleciał w stos opon po tym, kiedy wjechał zbyt szybko w zakręt i auto wybiło się z krawężnika. Barrichello stracił przytomność i nie pamięta wypadku, lecz wyszedł z niego bez szwanku. Ten wypadek rozpoczął dyskusję na temat bezpieczeństwa w Formule 1. W sobotę, 30 kwietnia podczas kwalifikacji Austriak Roland Ratzenberger na swoim szybkim okrążeniu na zakręcie Villeneuve’a przy prędkości ok. 320 km/h uderzył frontalnie w betonową ścianę. Bolid odbił się i obracając się wokół własnej osi sunął przez ok. 100 metrów aż zatrzymał się na następnym zakręcie. Już w tym czasie widać było, że Ratzenberger musiał być poważnie ranny, ponieważ jego głowa bezwładnie opadała na boki pod własnym ciężarem. Wszystko widziały miliony telewidzów na żywo. Kibice pamiętają, jak lekarze przeprowadzali długą reanimację. Chwilę po zdarzeniu na miejscu pojawił się Ayrton Senna, wyraźnie zszokowany. Brazylijczyk wszystko widział na ekranie w garażu. Gdy tylko udało się przywrócić akcję serca, Ratzenbergera wniesiono do helikoptera i przetransportowano do szpitala w Bolonii. Niedługo po wypadku przyszła wiadomość że Roland Ratzenberger nie żyje.

Wypadek

Następnego dnia o 14:00 wyścig ruszył z Senną na czele. Już w pierwszej minucie wyścigu doszło do poważnego wypadku. Pedro z impetem uderzył w stojący Benetton Lehto’a. Kawałki karoserii były porozrzucane w odległości 100 metrów, a koło jednego z bolidów oderwało się i poleciało w trybuny raniąc 9 osób. Na tor wjechał Safety Car. Przez kolejne trzy okrążenia stawka podążała za samochodem bezpieczeństwa, którym był Opel Vectra Turbo. Jednak jego niska prędkość była później kwestionowana, jako że jadące za nim bolidy, ze względu na niską prędkość traciły ciśnienie w oponach. Senna podjechał wtedy i nerwowo gestykulując zachęcał do zwiększenia prędkości.

Restart wyścigu

Gdy Safety Car zjechał i wyścig został wznowiony Senna i Michael Schumacher szybko oddalili się od pozostałych kierowców. Na drugim okrążeniu po restarcie wyścigu obaj wjechali w bardzo długi zakręt Tamburello. Chwilę po tym, gdy obaj kierowcy wyjeżdżali z zakrętu, samochód Senny nagle z nieznanych przyczyn zamiast skręcić w lewo skierował się lekko na prawo po czym z impetem uderzył w betonową ścianę. Bolid odbił się i sunąc bokiem po piasku zatrzymał się kilkanaście metrów od zakrętu. Porządkowi wybiegli na tor wymachując żółtymi flagami, jednak gdy Senna nie wychodził z wraku zamieniono je na czerwone, które oznaczają przerwanie wyścigu. W bolidzie Senny znaleziono zakrwawioną austriacką flagę, którą kierowca miał później wnieść ku czci Rolanda Ratzenbergera. Po kilku minutach ekipa ratunkowa była na miejscu i wyciągnęła Sennę z wraku auta. Trwała reanimacja, całe wydarzenie filmowały helikoptery telewizji. Na torze wylądował śmigłowiec – ten sam, który dzień wcześniej transportował Ratzenbergera do szpitala. Ayrton Senna także został zabrany do kliniki w Bolonii. W trakcie transportu dwukrotnie ustała akcja serca. Po uprzątnięciu miejsca wypadku wyścig wznowiono. Pod koniec zawodów doszło do kolejnego wypadku. Mechanicy źle zamontowali prawe tylne koło w bolidzie, które podczas wyjazdu z pit-lane oderwało się, i wystrzeliło raniąc dwóch mechaników Ferrari i Lotusa. Wyścig zakończył się i kierowcy ustawili się na podium. Pierwsze miejsce zajął Michael Schumacher, drugi był Nicola Larini, trzeci zaś Mika Häkkinen. Jednak podium odbyło sie bez celebracji.

Wiadomości ze szpitala

O 16:30 przyszły pierwsze informacje na temat stanu zdrowia Ayrtona Senny. Brazylijczyk miał uszkodzenia mózgu, z objawami wstrząsu krwotocznego, spowodowanego uszkodzeniem tętnicy skroniowej, i znajdował się w głębokiej śpiączce. Neurochirurg, który zbadał Sennę w szpitalu stwierdził, że nie było potrzeby wzywania chirurgów, ponieważ obrażenia dotyczyły wyłącznie czaszki. O godzinie 18.05 dr Maria Teresa Fiandri ogłosiła, że Senna jest w stanie śmierci klinicznej. Pozostawał jednak podłączony do aparatury podtrzymującej pracę serca. Kontynuujemy oddech zastępczy przy użyciu respiratora. Utrzymujemy go przy życiu zgodnie z włoskim prawem. Nie ma już żadnej nadziei, oznajmiła Dr Fiandri osłupiałym dziennikarzom. Niedługo po godzinie 19 wydano kolejny, ostatni już komunikat w sprawie stanu Senny: O 18.40 Ayrton Senna zmarł.

Cyataty

-“You commit yourself to such a level where there is no compromise. You give everything you have, everything, absolutely everything.”
-“And if you no longer go for a gap that exists, you are no longer a racing driver because we are competing, we are competing to win.”
-“When you are fitted in a racing car and you race to win, second or third place is not enough.”
-“Just because I believe in God, just because I have faith in God, it doesn’t mean that I’m immune. It doesn’t mean that I’m immortal.”
-“Being second is to be the first of the ones who lose.”
-“Women - always in trouble with them, but can't live without them.”
-“I was just going and going, more and more and more and more. I was way over the limit but still able to find even more.”
-“As soon as you touch this limit, something happens and you suddenly can go a little bit further. With your mind power, your determination, your instinct, and the experience as well, you can fly very high.”